PEDAGOG
Przedmiotem działań pedagoga jest kształcenie oraz wychowanie osoby, która wymaga wsparcia z uwagi na bariery uniemożliwiające lub utrudniające kształcenie i socjalizację. Istotą działań pedagoga specjalnego jest rewalidacja, czyli usprawnianie obniżonych funkcji i kompensowanie ich poprzez te, które są wykształcone poprawnie. Pedagogika ma także wspomagać rozwój potencjału oraz motywować do wysiłku poznawczego osoby z ponadprzeciętnymi zdolnościami intelektualnymi.
DYSLEKSJA
Badania wykazują, że problem dysleksji dotyczy około 13-16% polskich dzieci. Nie zaniedbujmy tego problemu.
Jest to zaburzenie występujące u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym, polegające na specyficznych trudnościach w nauce czytania, pisania i liczenia. U takich dzieci występuje dysproporcja między inteligencją (są bystre, myślą i rozumieją prawidłowo), a tym, że napotykają na niezrozumiałe trudności z wymienionymi umiejętnościami.
Istnieje kilka postaci dysleksji i mogą one występować łącznie lub osobno:
- dysleksja rozwojowa – objawiająca się trudnościami w czytaniu
- dysortografia – czyli trudności w opanowaniu poprawnej pisowni (w tym częste popełnianie błędów ortograficznych)
- dysgrafia – to brzydkie, często nieczytelne pismo
- dyskalkulia – czyli trudności matematyczne
Dysleksja jest to niezależne od dziecka zaburzenie – uwarunkowane dziedzicznie uszkodzeniami z okresu ciąży, porodu i pierwszych miesięcy życia, zaburzeniami hormonalnymi w życiu płodowym (zwłaszcza u chłopców). Jej przyczyną jest opóźniony rozwój mowy, brak dominacji jednej ze stron ciała, zaburzenia w postrzeganiu wzrokowym, ruchowym, słuchowym, nieprawidłowe funkcjonowanie uwagi, pamięci czy zaburzenia orientacji w przestrzeni.
Dysleksja nie występuje natomiast u dzieci przy rozwoju intelektualnym niższym od przeciętnego, z wadami wzroku i słuchu, u dzieci z porażeniem mózgowym, zaniedbanych środowiskowo, z zaburzeniami w sferze emocjonalnej.
Co robić, kiedy podejrzewamy dysleksję u dziecka?
Dysleksji nie da się całkowicie wyeliminować, ale jej objawy można w znacznym stopniu złagodzić. Ważna jest samodzielna praca z dzieckiem, powinna ona polegać na zachęcaniu dziecka do rysowania, czytania, zabaw manipulacyjnych (np. puzzle), nauki wierszyków, piosenek, wykonywania zabaw i czynności ruchowych.
W przypadku zaobserwowania kilku wymienionych objawów u swoich dzieci powinniście Państwo skorzystać z porady specjalisty psychologa i pedagoga.
TERAPIA RĘKI
Ponieważ nieprawidłowy rozwój motoryczny najczęściej wpływa negatywnie również na rozwój ręki, terapia w tym zakresie opiera się w głównej mierze na usprawnianiu małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów rąk, dłoni i palców. Ćwiczenia dobierane są przez terapeutę indywidualnie do potrzeb dziecka. Terapię zawsze poprzedza diagnoza, skoncentrowana na rozpoznaniu stopnia trudności u dziecka. Terapię ręki można prowadzić indywidualnie lub połączyć z terapią integracji sensorycznej.
Ćwiczenia na początku skupiają się na obręczy barkowej i kończynach górnych. Celem późniejszej terapii jest rozwijanie motoryki małej, czyli zdolności manualnych dziecka, oraz poprawa ruchów precyzyjnych. Terapia w podejściu całościowym obejmuje ruchomość łopatek i stawów kończyn górnych oraz normalizację napięcia mięśniowego. W zależności od występujących zaburzeń praca opiera się na wzmacnianiu siły mięśniowej kończyn górnych, stymulacji czucia powierzchniowego lub głębokiego, doskonaleniu zdolności chwytu, doskonaleniu kontroli wzrokowo-ruchowej oraz skoordynowaniu pracy oburącz. Najwyższym stopniem umiejętności motorycznych jakie ręka osiąga jest grafomotoryka- sprawność manualna ręki podczas czynności związanych z pisaniem, rysowaniem.
Terapia ręki to nie tylko ćwiczenia dłoni i palców, ale przede wszystkim ćwiczenia całego ciała.
Ponieważ ręka spełnia swoje funkcje, gdy wszystkie jej elementy składowe, czyli kości, stawy i mięśnie działają prawidłowo i zachowana jest ich wielostronna współpraca, ważne jest, żeby podczas terapii nie usprawniać poszczególnych części składowych ręki, ale postrzegać ją całościowo i rozwijać świadomość ciała.
Terapia ręki dziecka musi być przemyślana i kompleksowa. Nie może polegać tylko na zabawie masami plastycznymi, czy uzupełnianiu szlaczków w liniaturze zeszytu. To proces terapeutyczny, którego dopiero jednym z ostatnich elementów będzie praca przy stoliku z narzędziem piszącym w ręku.
Dla kogo jest przeznaczona?
Przeznaczona jest w głównej mierze dla dzieci, u których stwierdza się:
- trudności manualne ( wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików, nawlekanie koralików, układanie drobnych przedmiotów),
- trudności grafomotoryczne ( kreślą niedokładne szlaczki, nie lubią wycinać, rysować, lepić, rysunki często sprawiają wrażenie niestarannych),
- obniżony poziom graficzny pisma – litery niekształtne, kanciaste, nieprecyzyjne, różnej wielkości, wychodzące poza linie, połączenia pomiędzy literami różnej długości, o różnym nachyleniu liter, w dowolnym miejscu litery, odstępy między literami za duże lub za małe, pismo mało czytelne, tempo pisania wolne – trudności z nadążaniem za tempem innych dzieci,
- osłabione mechanizmy równoważne (trudności z jazdą na rowerze, hulajnodze, staniem na jednej nodze),
- niezgrabność ruchową, brak koordynacji ruchowej,
- zachowanie nieprawidłowej postawy podczas pracy przy stoliku,
wyraźne obniżenie lub podwyższenie napięcia mięśniowego w obrębie kończyny górnej i obręczy barkowej (nieprawidłowe trzymanie narzędzia piszącego- ściskanie za mocno,
albo trzymanie za lekko),
- szybkość ruchów nie jest dostosowana do zadania, które należy wykonać ( są zbyt wolne, albo za szybkie)
Dostrzeżenie w miarę szybko pewnych symptomów i problemów u dziecka i dobranie właściwych metod terapeutycznych, to skuteczna droga do sukcesu. Wszystkie działania proponowane w trakcie terapii muszą być odpowiednio dobrane zarówno do poziomu manualnego dziecka, jak i do poziomu jego funkcjonowania poznawczego. Zajęcia są o tyle ciekawe i skuteczne, że w głównej mierze prowadzi się je w formie zabawowej.
